«PTC Holding» компаниялар тобы Транскаспий халықаралық көлік маршрутында (ТМТМ)қазақстандық экспорт-импорттың тірек нүктесіне айналатын Грузияның Поти портында мультимодальды терминал салуға тікелей кіріседі.

Терминал Транскаспий халықаралық көлік маршрутындағы (ТМТМ) қазақстандық экспорт-импорттың тірек нүктесі болады.

Қазақстанның Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрі Марат Қарабаев пен вице-премьер, Грузияның экономикалық және орнықты даму министрі Леван Давиташвили, сондай-ақ қазақстандық және грузиндік бизнес өкілдері қатысқан мультимодальды терминал құрылысының басталуын білдіретін символдық капсула салу рәсімі 11 тамызда Поти қаласында өтті. Бұл «PTC Holding» компаниялар тобы ТМТМ маршрутында зәкірлік инфрақұрылым салу жобасын белсенді іске асыру кезеңіне шыққанын білдіреді.

«Біз Поти портында (Грузия) құрылысқа жоспарланған мультимодальды терминал аумағында конструкцияларды бөлшектеуді аяқтаймыз және құрылыс жұмыстарын бастауға кірісеміз», — деді «PTC Holding» даму жөніндегі директоры Олжас Арықбаев.

Естеріңізге сала кетейік, жеке қазақстандық оператор жобаны 2023 жылдың маусым айында Грузияда құжаттарға қол қойылып, «PTC Holding» тұлғасында қазақстандық тарапқа тиесілі «Poti transterminal» ақ бірлескен кәсіпорнын құру туралы жарияланған кезде іске асыруға кірісті және грузин серіктестеріне акциялардың 50% тиесілі. Содан кейін Поти портында мультимодальды терминал салу үшін жалпы ауданы 8 га жер учаскесін алу туралы жарияланды. Жобаның мақсаты-ТМТМ маршрутында әлемдік деңгейдегі қажетті инфрақұрылымды құру.

«Біз үлкен жүк ағындары мен маңызды жүк жөнелтушілер туралы айтатын болсақ, біз біреуге және бір нәрсеге сүйенуіміз керек. Бұл тұрғыда порт инфрақұрылымымен жұмыс филиграндық болуы керек. Ол жүктерді қабылдауды, ресімдеуді, жөнелтуді қамтамасыз етуі тиіс. Сондықтан біз Грузияның Қара теңіз порттарына қараймыз. Егер біз tmtm теңіз бөлігі туралы айтатын болсақ, онда бұл tmtm-дің соңы. Егер ТМТМ Алтынкөл станциясында, Қытай мен Қазақстан арасындағы шекара өткелінде контейнерлік пойыздар үшін басталса, онда ол Поти немесе Батумиде аяқталады. Сондықтан оған қатысу керек», — деп түсіндірді компания шешімдерінің логикасын және орынды таңдауды «PTC Holding» басқарма төрағасы Тимур Қарабаев.

«PTC Holding» акционері Данияр Әбілғазиннің айтуынша, компания үшін Поти қаласында терминал салу – Бизнестің қисынды кеңеюі.

«Біз қазір компаниялар тобында контейнерлік тасымалдауға көп көңіл бөлеміз. Біз Достық станциясында ең үлкен терминал салдық. Оның қуаты жылына 20 футтық баламада шамамен 320 мың контейнерді құрайды. Өткен жылы біз 100 мыңға жуық контейнерден өттік, биыл одан да көп болады. Біз Шанхайда еншілес компанияны аштық, Стамбулда компанияны тіркейміз. Грузиядан келген серіктестерімізге ынтымақтастық туралы ұсынысымызды қабылдағаныңызға және бірлескен жобаға кіргеніңізге рахмет. Мен мұны Қазақстанның транзиттік әлеуетін дамыту жөніндегі жұмысымыздың қисынды жалғасы деп санаймын», — деп бағалады Данияр Әбілғазин.

Жобаға инвестициялардың жалпы сомасы, «PTC Holding» даму жөніндегі директоры Олжас Арықбаевтың айтуынша, оценив 15-20 млн-ға бағаланады. Ол сондай-ақ құрылыстың белсенді кезеңі 2023 жылдың қыркүйегінде басталатынын және 2024 жылдың 1 тоқсанында жобаның бірінші кезегін пайдалануға беру жоспарланғанын хабарлады, бұл жылына 80 мың TEU (20 футтық эквиваленттегі контейнерлерді) қайта өңдеуге мүмкіндік береді. Ал жұмыс технологиясын ескере отырып, терминалдың максималды қуаты жылына 450 мың TEU құрайды.

«Біз мультимодальды технологияларды қолданатындықтан, яғни жүктерді әмбебап саябақтан, автокөліктен контейнерлерге және керісінше, Қара теңіз арқылы жүктерді жөнелту мүмкіндігімен біздің терминал 5,5 млн тоннаға дейін немесе 450 мың TEU — ға дейін көлемде «қорыта» алады», — деді Олжас Арықбаев. Оның айтуынша, бірінші кезеңде сатып алынатын болады; 3 ричстакер, 1 ешкі краны, 1 маневрлік локомотив, жүк көтергіштер. Терминалдың өзі клиенттерге келесі қызметтерді көрсете алады:

контейнерлерді порттан терминалға және кері бағытта жеткізу;

контейнерлерді басқа терминалдардан және кері бағытта жеткізу;

Поти-Алят-Поти бағыты бойынша шаттл-пойыздарды қалыптастыру;

әмбебап вагондар мен автокөліктерден жүктерді контейнерге және керісінше қайта пісіру;

габаритті емес жүктерді өңдеу.

ТМТМ маршрутындағы инфрақұрылымның бұл элементі қызықты және сұранысқа ие болатындығы жанама түрде капсула салу және құрылысты бастау рәсіміне Грузияның вице-премьері, экономикалық және орнықты даму министрі Леван Давиташвили, Қазақстанның Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрі Марат Қарабаев, ал қазақстандық ірі экспорттаушы компаниялардың өкілдері келгендігін растайды:»Қазмырыш», «ҚазАзот» АҚ, «KazFerroGroup» ЖШС, «Қостанай минералдары» АҚ, «Central Asia Mining Co» ЖШС, «Kaspi Grain Way»ЖШС; логистикалық — «Қазақстан темір жолы «ҰК» АҚ, «Қазақтеңізкөлікфлоты «ҰТКҚК» АҚ, «Каскор-Транссервис» АҚ, «Ерсай» ЖШС, «DAR RAIL» ЖШС; инфрақұрылымдық — «Құрық порты» ЖШС, «Ақтау теңіз солтүстік терминалы» ЖШС және «Ақтау теңіз сауда порты «ҰК» АҚ».

Әлеуетті клиенттерге келетін болсақ, Тимур Қарабаевтың айтуынша, компаниялар тобында Транскаспий көлік бағыты шеңберінде тұтынушылардың қызметтерге деген сұранысының артуы байқалады.

«Бүгінгі таңда бізде ол бойынша белсенді әзірлемелер бар, клиенттер жай ғана қызығушылық танытып қана қоймай, өтінімдерді орналастыруға тырысуда», — дейді Тимур Қарабаев. Оның айтуынша, Украина төңірегіндегі жағдай Оңтүстік-Шығыс Азия, атап айтқанда Жапония мен Оңтүстік Корея компанияларына қатты әсер етті, олар санкцияларға байланысты Ресей арқылы Қазақстанға, Өзбекстанға және Қырғызстанға тауар жеткізуді тоқтатты. «Нәтижесінде Оңтүстік-Шығыс Азиядан келген жүк жөнелтушілер өз тауарларын Орталық Азия елдеріне жеткізудің балама жолдарын іздей бастады. Көлік-логистикалық компаниялар бұл сұранысқа тез жауап беріп, соның ішінде біз де қандай да бір балама ұсынуға тырысып жатқаны түсінікті», — деп атап өтті Тимур Қарабаев.

Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев көлік маршруттарын әртараптандырудың және негізгі міндеттердің бірі ретінде тиісті инфрақұрылымды құрудың стратегиялық қажеттілігі туралы үнемі айтып отырады. «Біз осы бағыт арқылы жүк ағынын жоспарлы түрде ұлғайтуға және оны 2030 жылға қарай жылына 500 мың контейнерге дейін жеткізуге ниеттіміз», – деді Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев шілде айының соңында өткен»Орталық Азия + шығанағы араб мемлекеттерінің Ынтымақтастық Кеңесі» бірінші саммитінде сөйлеген сөзінде.

Алматыда 8 ақпанда «Транскаспий халықаралық көлік бағыты» Халықаралық қауымдастығының жалпы жиналысының отырысы өтті, онда осы бағыттағы жүк айналымының күрт өсуі тіркелді. Қауымдастықтың мәліметінше, 2022 жылы жүк тасымалы көлемі 2,5 есеге артып, 1,5 млн тоннаға жетті. Бұл ретте қазақстандық жүктердің экспорты 2021 жылмен салыстырғанда 6,5 есеге ұлғайып, 891 мың тоннаны құрады. Сонымен қатар, 33,6 мың TUE тасымалданды – бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 33% — ға артық. Осы жылдың 6 айының қорытындысы бойынша ҚР ИИДМ деректеріне сәйкес тхтм бағыты бойынша жүк айналымы тағы 77% — ға өсіп, 1 320 мың тоннаны құрады.

ТМТМ әлеуетін арттыру мақсатында қауымдастық қатысушылары 2022-2027 жылдарға арналған «тар» орындарды синхронды жою және ТМТМ әлеуетін дамыту бойынша Жол картасын әзірледі. Бұл шаралар 2025 жылға қарай дәліздің өткізу қабілетін жылына 10 млн тоннаға дейін арттыруға мүмкіндік береді деп күтілуде.

«ТМТМ (орта дәліз) Орталық Азиядан Каспий теңізі арқылы Әзірбайжанға өтеді және Грузиядағы Поти портына дейін немесе Баку — Тбилиси — Карс (БТК) желісі бойынша Түркияға дейін жалғасады – осылайша Ресей аумағын айналып өтеді. Қазақстан трансроссиялық қатынастың белгісіз перспективалары жағдайында өмірлік маңызды логистикалық маршруттарды қамтамасыз ету үшін орта дәлізді белсенді дамытуда.

Соңғы бірнеше өзгерістер осы маршруттың бәсекеге қабілеттілігін арттырды. Мысалы, баға белгілеу туралы кейбір жалпы келісімдер жасалды және Солтүстік дәлізде пайдаланылатын бірлескен көлік-логистикалық компания (БЖЗҚ) моделі бойынша орта бизнес үшін бірлескен кәсіпорын құру бойынша жоғары деңгейде талқылаулар жүргізілуде», — деп атап өтті Дүниежүзілік банктің сарапшылары «Қазақстан экономикасына шолу – 2023 жылдың көктемі»зерттеуінде.

Олардың пікірінше, «қысқа мерзімді перспективада орта дәліз Оңтүстік-Шығыс Еуропа, Түркия, Кавказ және Орталық Азия арасындағы сауданы нығайтуда шешуші рөл атқарады».

https://forbes.kz//economy/business/timur_karabaev_nasha_pozitsiya_vsegda_byila_odnoznachnoy_razvivat_logisticheskuyu_infrastrukturu/?fbclid=PAAab6mKnW1IDoMTgUP40jDa2YFfT3B2pzDPec0BPH-sUMRqfzeyVZ20iLWEw